Het behoeft eigenlijk geen uitleg meer. Tot tien jaar geleden was de platenmaatschappij de sleutel tot publiek, promotie en distributie. De marketing-molen werd in gang gezet om overal, maar dan ook echt overal, aanwezig te zijn met de artiest of zijn album. De investering werd terugverdiend omdat het publiek maar via beperkte kanalen muziek kon aanschaffen. En daar kreeg de platenmaatschappij altijd een vet aandeel van.

Nu komen er steeds duidelijkere signalen dat de grote majors (EMI, Universal, Sony en Warner) op knappen staan. Nee, echt op knappen. Gaan de majors omvallen net zoals de banken in de financiële sector? Wordt 2010 een rampjaar voor de grote vier?
Ik ga daar ‘ja’ op durven antwoorden. En ze zullen de financiële crisis niet de schuld kunnen geven…

In 2009 is een major vooral een netwerkpartij. Zij kennen de juiste mensen doordat ze in de afgelopen decennia met diverse partijen hebben mogen werken. De beste pluggers, beste producers, beste marketeers of beste muzikantenscouts zitten in het adressenbestand.

In 2009 ziet een major dat verkoop van muziek moeizaam gaat. Tien jaar geleden moest je 100.000 platen verkopen wilde het label een ‘platina’ plaat ophangen in het kantoor. In juni 2009 zijn dat er nog maar 50.000. De helft.
Voor ‘goud’ geldt eenzelfde vermindering, bij een singel geldt zelfs dat 10.000 plaatjes nu genoeg zijn voor een ‘Goude Singel’ waar het in 1999 nog 50.000 waren. Verkoop loopt terug en muziek wordt -of is eigenlijk al- vluchtiger.

In 2009 ziet een major dat de live-opbrengsten of auteursrechten nog enige houvast bieden. Om enige vorm van stabiliteit te garanderen doet het 360-graden-contract een razend snelle intreden. In alle inkomsten van de artiest wordt een ’share’ voor de platenmaatschappij geëist. Sterker nog, er wordt nog nauwelijks een deal getekend zonder dat de artiest (een gedeelte van) zijn auteursrecht overdraagt aan de maatschappij.

In 2009 weet de major dat een goede plaat opname geen mega-budget hoeft te kosten. Thuisstudio’s ontwikkelen razendsnel en voor opnames van drums of strijkers wordt heel efficiënt opgenomen vanwege goed voorbereiden bands met strakke pre-producties. De platenmaatschappij als verkapte bank wordt minder noodzakelijk.

In 2009 is het voor een major net zo lastig als voor een indie-label of DIY-artist om je product in winkels (verkoopbaar) te krijgen. Fysieke winkels worden minder belangrijk door de terugloop van CD-verkopen, maar vooral door de digitale ontwikkeling waarbij iedereen zijn/haar muziek online kan verspreiden of verkopen.

In 2009 ziet een major de steeds krachtiger wordende PR-molen van de social networks. Daarmee concludeert een major direct dat de aangenomen PR-medewerkers met prima salarissen kostentechnisch niet rendabel zijn.

In 2009 ziet de major maar weinig nieuwe mainstream artiesten, en al helemaal van Hollandse bodem. Ook in 2009 is er geen nieuwe Anouk, Kane, Blof of Ilse de Lange opgestaan. Het is lastig om een jarenlange carrière in de top van de charts te hebben. Daarentegen komen steeds meer artiesten uit niches boven drijven door het internet die de aandacht opeisen van steeds meer mainstream fans.

Dan 2010.

In 2010 kunnen de major-kantoren en salarissen maar moeilijk worden bekostigd door bovenstaande ontwikkelingen. De ‘oude’ cashcows kunnen simpelweg niet genoeg omzet genereren voor de majors om te blijven bestaan in de huidige hoedanigheid.

In 2010 tekenen nog steeds artiesten bij majors, maar slimme en doorgewinterde artiesten zien niet meer in waarom zij een groot deel van hun inkomsten zouden weggeven aan de major. Een record-deal is alleen aantrekkelijk als het bedrijf meer geld weet te genereren voor jou dan wanneer je het helemaal zelf zou doen. Voor artiesten buiten de mainstream is dat pertinent niet het geval.

In 2010 bestaan de majors (nog) niet uit voornamelijk twintigers, en leveren daarom niet de nodige meerwaarde op het gebied van nieuwe en sociale media. De ‘oudere’ generatie loopt achter in deze ontwikkelingen en weet niet op te boksen tegen de kracht van crowdsourcing en hoe dit succesvol in te zetten zonder een artiest dood te drukken door belangenverstrengeling.

In 2010 zou het zomaar kunnen gebeuren. Nokia neemt de catalogus van bijvoorbeeld Universal over. Organisaties worden gedownsized. Kleine bedrijven of ZZP-ers poppen overal op om kleinschalige vertegenwoordiging op te pakken om zo gericht en specifiek te werken aan carrières van muzikanten.

Of kunnen de grote platenmaatschappijen dit onheil nog afwenden door innovatieve strategieën?
Wie het weet, mag het zeggen…